Нулявым вынікам завяршыліся чарговыя таргі па продажы, напэўна, рэкорднага ў гісторыі сучаснай Беларусі па агульнай суме актываў.
Трэці па ліку аўкцыён не адбыўся па прычыне адсутнасці заявак на ўдзел.
Пра гэта паведамляецца на сайце Адзінага дзяржаўнага рэестра звестак аб банкруцтве. На таргі выстаўляліся даўгі Асіповіцкага вагонабудаўнічага завода. (Далей – АВЗ.)
Аўкцыён быў прызначаны на 6 сакавіка. На яго выстаўляліся восем лотаў дэбіторскай запазычанасці на агульную суму звыш 30 мільёнаў долараў. Дакладней – 320,4 тысячы долараў, 22,5 мільёна еўра і 16,2 мільёна рублёў.
Першая (доларавая) сума дэбіторкі “вісіць” на ТАА “Спецвагон” (Украіна). Па астатніх – у еўра і беларускіх рублях – у аб’яве пра таргі паведамляюцца некаторыя падрабязнасці іх з’яўлення з указаннем канкрэтных асоб, з якіх гэтыя даўгі спрабуюць спагнаць салідарна.
У спісе даўжнікоў: Андрэй Кушнароў (грамадзянін РФ, экс-кіраўнік прадстаўніцтва кампаніі «Гранд Экспрэс» ў Беларусі), Міхаіл Рабіновіч (грамадзянін РФ, сузаснавальнік «Гранд Экспрэса»), Вольга Донік (грамадзянка РФ, гендырэктар «Гранд Экспрэса»), Уладзімір Няхай (грамадзянін РБ, былы дырэктар Асіповіцкага вагонабудаўнічага завода), Вадзім Васілевіч (грамадзянін РБ, былы дырэктар таго ж завода) і Яўген Арцюшэнка (грамадзянін РБ).
У спісе таксама прысутнічае адна юрыдычная асоба — НАТ (непублічнае акцыянернае таварыства) «Гранд Экспрэс».
Ёсць у гэтай аб’яве і яшчэ адна важная інфармацыя, якая дазваляе выказаць здагадку, што здарылася з прадпрыемствам, якое ў свой час планавалі зрабіць у Асіповічах горадаўтваральным. Але перш нагадаем гісторыю нараджэння АВЗ. Бо крыху больш за дзесяць гадоў таму гэты праект называлі адным з найбуйнейшых сумесных праектаў Расіі і Беларусі ў машынабудаўнічай галіне, у яго інвеставалі дзясяткі мільёнаў долараў.
Вехі працоўнай біяграфіі і банкруцтва
У 2008 годзе паміж урадам Беларусі і расійскай кампаніяй «Гранд Экспрэс» быў падпісаны інвестыцыйны дагавор аб будаўніцтве завода па выпуску чыгуначных вагонаў і танк-кантэйнераў на базе Асіповіцкага вагоннага дэпо. Для рэалізацыі праекта было створана сумеснае закрытае акцыянернае таварыства “Асіповіцкі вагонабудаўнічы завод”, дзе 76 працэнтаў акцый належалі расійскай кампаніі, а 24 працэнты – Беларускай чыгунцы.
Праектная магутнасць АВЗ пасля рэалізацыі праекта коштам 160 мільёнаў долараў павінна была дасягнуць 2,5 тысячы грузавых вагонаў і 2 тысяч танк-кантэйнераў у год.
У 2011 годзе да фінансавання праекта падключыўся Еўразійскі банк развіцця (ЕАБР), які на восем гадоў выдаў сумеснаму прадпрыемству крэдытную лінію ў памеры 63,5 мільёна долараў пад гарантыі беларускага ўрада.
У чэрвені 2011-га, наведваючы прадпрыемства, Аляксандр Лукашэнка раскрытыкаваў расійскі бок за зрыў тэрмінаў будаўніцтва. «Не будзеце рабіць вы, не зробіце да канца года, мы ад вашых паслуг адмовімся, і будзем займацца гэтым самі. Вагонабудаўнічая вытворчасць у краіне будзе! Пытанне ў тым, з вамі ці з кімсьці іншым», – пагражаў Лукашэнка, звяртаючыся да інвестараў.
Завод быў пабудаваны і запушчаны ў 2013 годзе, але ён так і не выйшаў на праектныя магутнасці. А потым і зусім пайшоў на банкруцтва. У выніку гасіць абавязацельствы па крэдыце прыйшлося Мінфіну Беларусі.
Для пакрыцця выдаткаў беларускі бок выставіў прэтэнзіі АВЗ. Судовы выканаўца арганізаваў таргі, па выніках якіх большую частку маёмасці завода набыло Магілёўскае аддзяленне Беларускай чыгункі. Работнікі завода перайшлі працаваць на спецыяльна створанае ЗАТ “Асіповіцкі завод транспартнага машынабудавання”.
У лістападзе 2016 года Эканамічны суд Магілёўскай вобласці ў дачыненні да АВЗ ўзбуджае вытворчасць па справе аб эканамічнай неплацежаздольнасці. У СМІ са спасылкай на антыкрызіснага кіраўніка тады паведамлялася, што асноўнай прычынай банкруцтва прадпрыемства стала зніжэнне аб’ёмаў грузаперавозак па краіне і за яе межамі, адпаведна – і попыту на выпускаемую прадукцыю. Гэта прывяло да няздольнасці завода разлічыцца па крэдытных абавязацельствах і пацягнула за сабой адчужэнне маёмасці, неабходнай для вытворчасці.
Аднак былі знойдзеныя і канкрэтныя вінаватыя, з-за якіх праект пайшоў пад адхон.
У студзені 2020 года стала вядома, што Генпракуратура Беларусі ў інтарэсах Беларускай чыгункі звярнулася ў суд з іскам да былых уладальнікаў і кіраўнікоў АВЗ. Сума іску – 23 мільёна еўра і 16,2 мільёна рублёў: падлічылі, што такія страты панёс беларускі бок ад партнёрства з расійскай кампаніяй (гэта сума сувымерная з дэбіторскай запазычанасцю, якую беспаспяхова спрабавалі двойчы прадаць у мінулым годзе і ўжо адзін раз сёлета).
У расійскім банку дадзеных выканаўчых вытворчасцяў паведамляецца аб 13 судовых загадах Эканамічнага суда Магілёўскай вобласці аб спагнанні з НАТ «Гранд Экспрэс» запазычанасці на агульную суму звыш 2 мільярдаў 169 мільёнаў расійскіх рублёў. У эквіваленце на сённяшні дзень гэта 28,5 мільёна долараў. Аднак, мяркуючы па ўсім, спаганяць з расійскай кампаніі няма чаго: яе статутны фонд складае ўсяго… 10 тысяч расійскіх рублёў. Гэта мінімальны статутны капітал для такіх структур.
Як у Беларусі маглі пачынаць шматмільённы праект з кампаніяй, статутны фонд якой ледзь перавышае тысячу долараў, – пытанне адкрытае. Але ідзём далей.
Хто вінаваты?
Па дадзеных арганізатара таргоў, дэбіторская запазычанасць утварылася ў выніку страт, якія былі нанесены згаданымі фізічнымі асобамі і расійскай кампаніяй. Напрыклад, самая вялікая сума –18, 3 мільёна еўра – гэта страты ў выніку заключэння дагавораў пастаўкі абсталявання ў 2009–2012 гадах з кампаніяй Parkmill Impex LLP (Вялікабрытанія). Салідарна гэтую суму павінны выплаціць Кушнароў, Рабіновіч, Донік і НАТ «Гранд Экспрэс».
У астатніх выпадках гаворка ідзе пра страты, якія былі панесены з-за аплачанага, але не пастаўленага абсталявання, не выкананых, але прынятых па актах работ, а таксама «ў выніку рэалізацыі прадукцыі ніжэйшай за сабекошт».
Гэта значыць, гаворка ідзе аб дзеяннях топ-мэнеджараў, якія па незразумелых прычынах, мякка кажучы, не кантралявалі вытворчую дзейнасць. Справа, як падаецца, падсудная не толькі ў эканамічнай вытворчасці.
Што ж тычыцца СЗАТ “Асіповіцкі вагонабудаўнічы завод”, то ў юрыдычным статусе завод дажывае апошнія дні. Па рашэнні Эканамічнага суда Магілёўскай вобласці ліквідацыйная вытворчасць банкрута павінна была завяршыцца да 28 лютага. Наступная працэдура – выключэнне АВЗ з Адзінага дзяржаўнага рэгістра юрыдычных асоб і індывідуальных прадпрымальнікаў. Такім чынам, гісторыя Асіповіцкага вагонабудаўнічага завода скончылася, а вось пытанні засталіся.
(Па матэрыялах “Магілёў. Анлайн”.)
